Dieta matki karmiącej. Zalecenia kontra szpitalna rzeczywistość

Jak wiecie Pola jest już na świecie, a  ja mam możliwość testowania wspaniałości szpitalnej kuchni 😉 Niestety zalecenia i rekomendacje mocno mijają się z rzeczywistością.

Bogata odżywczo dieta zaraz po porodzie jak i w trakcie połogu  jest niezbędne dla regeneracji organizmu mamy po ogromnym wysiłku jakim jest poród. Jest to wysiłek porównywalny do przebiegnięcia maratonu! Dodatkowa strata krwi mize powodować anemię i silnie zwiększone zapotrzebowanie na żelazo. Niby wszyscy to wiedzą a jednak dieta szpitalna woła o pomstę do nieba. Nie tylko jeżeli chodzi o skład jakościowy i energetyczny ale nawet o rozkład posiłków w ciągu dnia. Śniadanie serwuje się od 8-9 obiad już o 12, kolację o 16-17. Potem kilkanaście godzin nic, a przecież i matki i dzieci są aktywne nocąi nadal się karmią. Gdyby nie „wałówka „ od rodziny można by non stop chodzić głodnym. Ponadto jak wynika  raportu NIK badania próbek posiłków pobranych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Handlowej, wykazały niedobory składników odżywczych, mogących powodować uszczerbek na zdrowiu pacjentów, jak np.: odwapnienie, zmiękczenie i zniekształcenie kośćca, niedokrwistość, niedotlenienie tkanek , nadmierną pobudliwość mięśniową , drżenie i bolesne skurcze mięśni, stany lękowe, bezsenność, nadciśnienie czy zaburzenia w funkcjonowaniu nerek. W większości szpitali stwierdzono ponadto zbyt duży udział soli w posiłkach (od 142% do 374% normy), a także zaniżaną (od 3% do 28%), bądź zawyżaną (od 13% do 50%) wartość kaloryczną posiłków.

W szpitalach podaje się zbyt mało warzyw i owoców, za dużo mięsa czerwonego, tłustych przetworów mięsnych, tłustych wędlin, mortadeli czy parówek , w tym tych gorszej jakości. Zamiast „masła” – „tłuszcz mleczny do smarowania”, zamiast „sera” – suszony hydrolizat białkowy o smaku sera i aromacie sera.

I ja niestety z tym raportem się zgadzam. Popatrzcie co serwowali mi w szpitalu😢   Gdyby rodzina mnie nie wsparła chyba padłabym z głodu, a i laktacja mogłaby nie przebiegać prawidłowo. Jest to tym bardziej przykre, że wiemy jak ważne jest karmienie naturalne, i że jest najbardziej odpowiednią najzdrowszą formą pokarmu dla nowo narodzonego dziecka.  Mleko kobiece w tym szczególnie siara zawiera liczne substancje pozaodżywcze, istotne dla rozwoju i zdrowia dziecka których nie da się zastąpić jak m.in. Immunoglobuliny, hormony, czynniki wzrostu czy enzymy wspomagające trawienie.
Tak jak już pisałam dieta może wpłynąć na profil kwasów tłuszczowych, na zawartość niektórych witamin (K, B6, B12, PP, kwas pantotenowy) oraz składników mineralnych (jod, a w mniejszym stopniu selen, cynk, miedź).

W kolejnym wpisie będzie więcej o kawie, diecie eliminacyjnej  i o tym kiedy zacząć odchudzanie po ciąży 🙂

Dietetyk kliniczny Agnieszka Ślusarska-Staniszewska

1. Jarosz M.: Normy żywienia człowieka dla populacji polskiej – nowelizacja. Instytut Żywności i Żywienia 2012
2. Allen LH. Maternal nutrient metabolism and requirements in pregnancy and lactation. [in] Erdman et al. (ed.) Present knowledge in nutrition. 10th Edition. Wiley-Blackwell, 2012.
3. Szajewska H., Horvath A., Rybak A., Socha P.: Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Standardy Medyczne Pediatria styczeń-luty 2016
4. Borszewska-Kornacka M., Rachtan-Janicka J., Wesołowska A., Socha P., Wielgoś M., Żukowska-Rubik M., Pawlus B.: Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie zaleceń żywieniowych dla kobiet w okresie laktacji. Standardy Medyczne Pediatria, 2013, t. 10, s. 265-279.

Jak i co jeść po porodzie?

Modna Ashwaganda, brać czy nie?

dietetyk kliniczny

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska

Bibliografia
1. Obidoska G., Sadowska A., Rośliny o działaniu adaptogennym, „Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin” 2004, 233, 163–171.
2. Mishra L.-Ch., Singh B.B., Scientific Basis for the Therapeutic Use of Withania somnifera (Ashwagandha): A Review, „Alternative Medicine Review” 2000, 5(4), 334–346.
3. Giovindarajan R., Vijayakumar M., Pushpangadan P., Antioxidant approach to disease management and the role of 'Rasayana’ herbs of Ayurveda, „Journal of Ethno-Pharmacology” 2005, 99, 165–178.
4. Ho Thanh Ł., Brodowiak A., Adaptogeny – wschodnie lekarstwo czy zachodnia moda?, „Food Forum. Czasopismo specjalistyczne o zdrowym odżywianiu” 2017, 4(20), 58–63. 

5. Visavadiya N.P., Narasimhacharya A.V., Hypocholesteremic and antioxidant effects of Withania somnifera (Dunal) in hypercholesteremic rats, “Phytomedicine” 14(2–3), 2007, 136–142

6. Andallu B., Radhika B., Hypoglycemic, diuretic and hypocholesterolemic effect of winter cherry (Withania somnifera, Dunal) root, “Indian Journal of Experimental Biology” 38(6), 2000, 607–609.

7. Jayaprakasam B., Zhang Y., Seeram N., Nair M., Growth inhibition of tumor cell lines by withanolides from Withania somnifera leaves, “Life Sciences” 74(1), 2003, 125–132.

8. Chandrasekhar K., Kapoor J., Anishetty S., A prospective, randomized double-blind, placebo-controlled study of safety and efficacy of a high-concentration full-spectrum extract of Ashwagandha root in reducing stress and anxiety in adult, “Indian Journal of Psychology Medicine” 34, 2012, 255–262

9. Kumar G., Srivastava A., Sharma S.K., Rao T.D., Gupta Y.K., Efficacy & safety evaluation of Ayurvedic treatment (Ashwagandha powder & Sidh Makardhwaj) in rheumatoid arthritis patients: a pilot prospective study, “Indian Journal of Medical Research” 141(1), 2015, 100–106.

Masz PCOS? Starasz się o ciążę…Koniecznie przeczytaj

• Jeżeli masz nadwagę lub otyłość postaraj się zmienić nawyki żywieniowe. Obniżenie masy ciała często jest kluczowe w terapii PCOs, a dieta powinna być leczenie pierwszego rzutu. Obniżenie wagi kobiet z PCOS o 5-10% przywraca owulację  i zwiększa szansę ciąży o 40-60%
• Sprawdź czy masz insulinooporność. Wykonaj badania glukozy i insuliny na czczo lub najlepiej 3-punktową krzywą glukozową i insulinową. Oporność na insulinę występuje u 30% szczupłych kobiet z PCOS i 70% otyłych.  Uszczupłych kobiet z PCOS, hiperinsulinemia jest często widoczna po posiłkach, ale nie na czczo (dlatego kobiety szczupłe powinny zostać poddane testem obciążenia glukozy)
• W celu zwiększenia wrażliwości komórek na insulinę można stosować metforminę lub berberynę
• Dobrze sprawdza się mio-inozytol w dawce 2g/dobę. Jego źródłem w diecie są produkty pełnoziarniste, orzechy, kiełki pszenicy, owoce cytrusowe i drożdże. Inozytol w preparacie to np inofolic, inofem. Inozytol jest wewnątrzkomórkowym przekaźnikiem sygnału insulinowego. Wiele badań wykazuje, że do występowania insulinoopornści u kobiet z PCOS powiązanie jest z jego niedoborem

5. Dieta PCOS jest indywidualna, są jednak pewne ogólne zasady jak niski IG i ŁG diety, produkty o charakterze przeciwzapalnym, eliminacja tłuszczy trans, słodyczy, produktów z oczyszczonej mąki pszennej i alkoholu. Kwestia nabiału oraz glutenu oraz śniadań białkowo-tłuszczowych jest bardzo indywidualna

• Bardzo ważne jest częstsze spożywanie produktów bogatych w błonnik pokarmowy- 500g warzyw (więcej) i owoców (mniej). Uważamy na te z dużą dawką fruktozy jednak owoce nie są zakazane – trzeba je dobrze komponować np z białkiem i tłuszczem. Np. jogurt naturalny+ borówki + migdały

10. Odpowiednie nawodnienie organizmu minimum 30-35ml na każdy kilogram masy ciała
11. Jeżeli masz wysoki testosteron rozważ stosowanie lukrecji, piwonii lub berberyny. Lukrecja może obniżać poziom testosteronu i wpływać na nadmierne owłosienie wśród kobiet. Nie nadaje się dla osób z wysokim ciśnieniem. Działa na obniżenie bólów miesiączkowych, obniża wysoki testosteron czy insulinę Z kolei piwonia obniża stężenia testosteronu, LH we krwi i wpływa pozytywnie na zmniejszenie mięśniaków macicy.
12. Suplementuj cynk, lub jedz produkty będące jego najlepszym źródłem (przede wszystkim ostrygi J. Cynk jest potrzebny do prawidłowej pracy hormonów, rozwoju komórek jajowych i produkcji płynu pęcherzykowego oraz warunkuje prawidłowe funkcjonowanie insuliny i tyroksyny. Niski poziom cynku może zwiększać ryzyko poronienia.
13. Zadbaj o witaminy A, E i C czyli jedz warzywa owoce, kiełki pszenicy, oleje roślinne i orzechy. Nie zapominaj o źródłach witaminy B6 np, banany, indyk, łosoś, dorsz, szpinak, papryka i rzepa, kapusta, kalafior, gorczyca, seler, brokuły, boćwina. A także o witaminę B12 którą znajdziesz w produktach takich jak: małże, ostrygi, wątroba, ryby, kraby, homary, wołowina, sery, jajka

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny 4LINE

Grupa wsparcie w odchudzaniu

GRUPA WSPARCIA W LECZENIU OTYŁOŚCI

Zapraszamy do uczestnictwa w grupie wsparcia tworzonej w Poradni Dietetycznej 4LINE. Badania wykazują, że grupowa forma terapii jest bardzo efektywna.  Często osoby z nadwagą czują się niezwykle samotne, niezrozumiane przez otoczenie, tak jakby pozostawały same ze swoim problemem. W grupie wsparcia można poczuć, że nie jest się jedyną osobą na świecie o takim wyglądzie i doświadczeniach. Wśród osób z podobnymi problemami łatwiej zmotywować się do schudnięcia. Grupa pomaga przezwyciężyć emocjonalne  zaburzenia, wspiera w chwilach bezradności. Sukcesy w odchudzaniu, okupione wyrzeczeniami, są z reguły większe, gdy odchudzamy się wspólnie. Otrzymujemy wzajemne wsparcie w zmianie nawyków żywieniowych. A wszystko to dzieje się pod czujnym okiem doświadczonego dietetyka i psychologa.

Otyłość jest problemem interdyscyplinarnym. Zarówno jej przyczyny, jak i konsekwencje mogą dotyczyć wszystkich sfer funkcjonowania człowieka: zdrowotnej, psychicznej, interpersonalnej, zawodowej. Dlatego włączenie oddziaływań psychologicznych do procesu odchudzania okazuje się pomocne, a czasem niezbędne. Dlatego też w wielu przypadkach nieocenione jest wsparcie psychologiczne, które w 4LINE  ze świetnymi efektami, zapewnia psycholog Ewa Michalska.

Otyłość dotyczy nie tylko ciała, ale często również duszy. W niektórych przypadkach może być spowodowana głębokimi, nieuświadomionymi konfliktami wewnętrznymi, trudnymi doświadczeniami. Sama staje się często przyczyną problemów psychologicznych, które wymagają terapii, np.: wstyd, lęk, uległość, zaburzenia obrazu własnego ciała, obniżone poczucie wartości, wycofywanie się z kontaktów interpersonalnych, doświadczanie uprzedzeń czy nawet dyskryminacji.

W GRUPIE MOŻEMY WIĘCEJ!!!

PROGRAM:

1. Określenie celu: ważyć mniej, czuć się lepiej, lepiej też wyglądać – to dla umysłu za mało konkretnie sprecyzowane oczekiwania.
2. Rozpoznanie aktualnej sytuacji: sprecyzowanie korzyści, rozpoznanie zasobów.
3. Budowanie motywacji do zmiany: wybór odpowiedniej strategii, sposoby na pokusy kulinarne, nauka technik radzenia sobie ze stresem oraz akceptowania „drobnych” porażek.
4. Czy podjadanie jest wynikiem głodu? Psychologiczne i dietetyczne wskazówki na radzenie sobie z niekontrolowanym podjadaniem.
5. Przyczyny nadmiernego jedzenia i nauka stosowania metod zaradczych okiem dietetyka i psychologa
6. Budowanie wsparcia w otoczeniu.
7. Jedzenie pod wpływem stresu i emocji: jak sobie z nim radzić?
8. Rozpoznawanie czynników psychologicznych przyczyniających się do rozwoju otyłości:

• Destruktywne przekonania.
• Niekorzystne nawyki.
• Negatywne nastawienie.
• Nieadekwatne wyobrażenia.
• Zaburzenia psychiczne.

9. Psychoedukacja: wiedza jest istotnym czynnikiem pomocnym w radzeniu sobie z różnymi problemami. Dlatego tak ważna jest wiedza psychologiczna w zakresie:

• Samego siebie
• Sytuacji trudnych
• Relacji interpersonalnych
• Psychologicznych mechanizmów wpływających na powstawanie i utrzymywanie się otyłości ( przekonania, nawyki)
• Psychologicznych wyznaczników efektywnej redukcji masy ciała (odpowiednie sformułowanie celu, motywacja, wybór własnej metody, radzenie sobie z niepowodzeniami, konstruktywne nagradzanie siebie, utrzymanie osiągniętych efektów).

10. Monitorowanie efektów pracy.
11. Podtrzymywanie motywacji do zmiany sposobu życia.

Spotkania: Cykl 10 spotkań co drugą sobotę w godzinach od 9 do 10.30.

Płatność za cały cykl: 650 zł ( płatność po podjęciu decyzji o uczestnictwie, czyli po pierwszym spotkaniu).

Chęć uczestnictwa należy zgłaszać do 1.02.2017 pod nr tel 502 501 596 lub mailowo: agnieszka@4line.pl

Jeśli jesteś gotowa, by właśnie w tej chwili rozpocząć konstruktywne zmiany w swoim życiu

SERDECZNIE ZAPRASZAMY! CZEKAMY NA CIEBIE 🙂

Dieta wspomagająca płodność

WHO czyli Światowa Organizacja Zdrowia uznała niepłodność za chorobę społeczną dotykającą około 13–15% par. Natomiast szacuje się że w Polsce problem dotyka około 14-20% par. Jest to zatem realnie narastający problem. W moim gabinecie pojawia się coraz więcej zarówno kobiet jak i mężczyzn zmagających się od lat z niemożnością posiadana dziecka.

Nieprawidłowy sposób żywienia i stan odżywienia mogą negatywnie wpływać na płodność zarówno kobiety i jak i mężczyzny. Nadwaga, otyłość ale także skrajnie niska masa ciała często są czynnikiem doprowadzającym do zaburzeń hormonalnych, a tym samym ograniczającym płodność. Z kolei jak pokazują badania prawidłowo zbilansowana dieta, odpowiednia aktywność fizyczna są związane z nawet 80% niższym ryzykiem niepłodności w wyniku zaburzeń owulacji.

Analiza danych uzyskanych w badaniu Nurses Health Study II, pochodzących z trwającej 8 lat obserwacji 17 544 kobiet w wieku 25–42 lat, które próbowały zajść w ciążę, wykazała, że zachowania żywieniowe i dobór składników odżywczych mogą znacząco wpływać na zmniejszenie ryzyka niepłodności wynikającej z zaburzeń owulacji. Krótko mówiąc badania wykazały, że dieta ograniczająca spożycie:

-białka pochodzenia zwierzęcego na korzyść białka pochodzenia roślinnego,

-tłuszczów trans

oraz zwiększająca spożycie:

-tłuszczów jednonienasyconych,

-produktów o niskim indeksie glikemicznym

oraz właściwa podaż witaminy A, witamin z grupy B, przeciwutleniaczy, żelaza, kwasu foliowego, cynku, magnezu i selenu odgrywa istotną rolę zapobieganiu zaburzeniom płodności u kobiet i zapewnia prawidłowe funkcjonowanie narządów rozrodczych.

W kolejnych postach będę dawkować szczegóły odnośnie wpływu masy ciała na płodność,  wpływu konkretnych składników odżywczych, żywienia w różnych jednostkach chorobowych jak PCO, endometrioza, insulinooporność czy obniżona jakość nasienia. Dajcie znać o czym chcielibyście poczytać 🙂

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny 4LINE

1. World Health Organization: Report of theMeeting on the Prevention of Infertility at the Primary Health Care Level. WHO,Geneva 1983: WHO/MCH/1984.4.
2. Chavarro J.E., Rich-Edwards J.W., Rosner B.A. i wsp.: Diet and lifestyle in the prevention of ovulatory disorder infertility. Obstet. Gynecol. 2007; 110: 1050–1058.
3.  Chavarro J.E., Rich-Edwards J.W.,Rosner B.A. i wsp.: A prospective study of dairy foods intake and anovulatory infertility. Hum. Reprod. Update 2007; 22: 1340–1347.
4. Chavarro J.E., Rich-Edwards J.W., Rosner B.A. i wsp.: Dietary fatty acid intakes and the risk of ovulatory infertility. Am. J. Clin. Nutr. 2007; 85: 231–237.
5. Chavarro J.E., Rich-Edwards J.W., Rosner B.A. i wsp.: A prospective study of dietary carbohydrates quantity and quality in relation to risk of ovulatory infertility, Eur. J. Clin. Nutr. 2009; 63: 78–86.
6. Hajduk M.,Wpływ wybranych składników pokarmowych na funkcjonowanie układu rozrodczego u kobiet, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2013, tom 9, nr 1

Insulinooporność- jak to ugryźć?

Zacznijmy od początku. Receptory insuliny występują we właściwie wszystkich komórkach ludzkich, choć najwięcej jest ich w wątrobie, mięśniach i adipocytach – komórkach tłuszczowych

Czym jest insulinooporność?

Insulinooporność  polega na obniżeniu wrażliwości tkanek na działanie insuliny przy prawidłowym bądź podwyższonym stężeniu insuliny w surowicy krwi.  Wiąże się to z tym, że tkanki obwodowe nie zwiększają (w odpowiedzi na insulinę) pobierania glukozy z krwi. Komórki b trzustki, reagując na podwyższony poziom glukozy we krwi, wydzielają insulinę. Ale w sytuacji kiedy w komórkach obserwujemy brak reakcji na sygnał przekazywany przez insulinę krążącą w naszej krwi, glukoza nie może dostać się do środka i ulec zmetabolizowaniu, co w konsekwencji prowadzi do podwyższonego poziomu cukru we krwi. Z kolei wysoki cukier powoduje, że komórki b wytwarzają coraz większą ilość insuliny. Taki wysoki poziom insuliny przyczynia się do przerostu a następnie obumierania komórek B-trzustki. Z drugiej strony, obserwowane podwyższone stężenie insuliny sprzyja oporności tkanek obwodowych na działanie tego hormonu i tak tworzy się błędne koło. Dobra wiadomość jest taka: można je przerwać poprzez dietoterapię aktywność fizyczną i farmakoterapię.

Jakie są przyczyny?

Badania pokazują że insulinooporność występuje nawet u 24−50% osób dorosłych. Jest to zgodne z moimi obserwacjami bo co drugi pacjent w moim gabinecie ma  insulinooporność. Najczęściej wiąże się ona z nadwagą i otyłością, jednak nie zawsze. Jest grupa pacjentów, którzy pomimo prawidłowej masy ciała mają IO.

Insulinooporność uwarunkowana jest wielogenowo, między innymi wiąże się z genami biorącymi udział w przenoszeniu sygnału, jak i tymi odpowiedzialnymi za produkcję adipokin.

Jednak oczywiście insulunooporność powstaje nie tylko pod wpływem genów. W jej rozwoju biorą udział również również środowiskowe czyli między innymi.:

• niska aktywność fizyczna
• wysokokaloryczna dieta
• niektóre leki
• alkohol
• palenie tytoniu
• ciąża
• wiek

Jednak spokojnie, największe ryzyko rozwoju insulinooporności występuje u osób zmagających się z nadwagą i otyłością, ponieważ to właśnie tkanka tłuszczowa sprawia, że to organizm jest bardziej oporny na działanie insuliny. Dlaczego spokojnie?! Bo w większości przypadków z nadmierną ilością tkanki tłuszczowej jesteśmy w stanie sobie poradzić. Z resztą większość czynników środowiskowych jest modyfikowalna, choćby dieta czy ruch J Zatem dietoterapeutycznie możemy zdziałać naprawdę dużo wpływając bezpośrednio na przyczynę powstania zaburzenia.

Dlaczego nadmiar tłuszczu sprzyja IO

Tkanka tłuszczowa szczególnie trzewna (brzuszna) produkuje substancje hormonalne, które mają działanie przeciwstawne do insuliny lub hamują efekty jej działania, a także poprzez bezpośrednie wydzielanie do krwi tzw. wolnych kwasów tłuszczowych (WKT). Przy ich nadmiarze organizm zaczyna wykorzystywać je jako źródło energii zamiast glukozy. W konsekwencji glukoza nie jest spalana w tkankach, a jej poziom we krwi wzrasta. Wówczas organizm, dla utrzymania prawidłowego poziomu cukru we krwi, zwiększa wydzielanie insuliny.

Co ważne obniżenie masy ciała sprzyja obniżeniu stężenia WKT we krwi, co z kolei przekłada się na poprawę insulinowrażliwości. Ponadto liczne badania wykazują związek pomiędzy stanem zapalnym obserwowanym u osób otyłych a występowaniem insulinooporności.

Ponadto badania pokazują, że kluczową rolę w powstawaniu insulinooporności odgrywają białka z rodziny IRS, które wpływają na powstawanie oporności na insulinę w wyniku „przeładowania lipidami”, a w efekcie − rozwoju stanu zapalnego.

Jakie są objawy IO?

• nadmierna senność
• przyrost masy ciała (szczególnie w obrębie brzucha)
• Obniżenie nastroju
• mgła umysłowa
• problemy z koncentracją
• rozdrażnienie
• bóle stawów
• zmiany na skórze (rogowacenie ciemne)
• zmęczenie
• uczucie zimna
• częste uczucie głodu
• wzmożony apetyt na słodycze
• problemy ze zmniejszeniem masy ciała

Jak rozpoznać IO?

W literaturze wyróżnia się trzy mechanizmy insulinooporności: przedreceptorowy, receptorowy i postreceptorowy. Insulinooporność można diagnozować za pomocą wielu metod. Najczęściej w praktyce stosuje się:

• doustny test obciążenia 75 g glukozy, podczas którego obserwuje się szybkość  i efektywność regulacji poziomu tego cukru we krwi przez insulinę endogenną.
• wskaźnik HOMA, który obliczany jest ze wzoru: R = insulinemia na czczo (mU/ml) × glikemia na czczo (mmol/l)/22,5. Wartość R > 0,91 ± 0,38 wskazuje na insulinooporność.
• wskaźnik QUICKI (wskaźnik Matsudy), jak również dożylny test tolerancji glukozy i podwójny test dożylnego obciążenia glukozą.

Pacjent z insulinoopornością − zalecenia

To co zawsze powtarzam pacjentom to, fakt że najlepszym sposobem na zwiększenie insulinowrażliwości jest aktywność fizyczna  i odpowiednia dieta. Proste, prawda? 😉

Jednak w praktyce zmiana nawyków żywieniowych, tak jak każda inna zmiana w życiu wymaga zaangażowania, niekiedy budzi lęk lub sprzeciw. Pamiętajcie jednak że redukcja już 4 kg poprawia insulinowrażliwość o 58%. Poza tym pacjentom z nadwagą czy otyłością zalecamy spokojną redukcję masy ciała, około 0,5-1kg/tydzień aż do momentu osiągnięcia prawidłowej masy ciała. To nie mogą być radykalne diety 1000 kcal czy diety skrajnie rygorystyczne. Przede wszystkim należy pracować z pacjentem nad zmianą zwyczajów żywieniowych, nie zaś nad szybkimi i krótkotrwałymi efektami

W leczeniu dietetycznym insulinooporności kładzie się duży nacisk na spożywanie śniadań oraz na zachowanie odpowiednich przerw pomiędzy posiłkami, gdyż zbyt długie przerwy pomiędzy posiłkami nasilają insulinooporność.  Nie jest wskazane też jedzenie zbyt częste np. co 1,5 godziny czy podjadanie między posiłkami. Optimum wydają się przerwy 3-4 godzinne.  W praktyce często stosujemy się dietę z ograniczeniem węglowodanów, szczególnie łatwo przyswajalnych. Niezmiernie ważne jest ograniczeniem żywności przetworzonej, a tym samym bogatej w tłuszcze trans,  o wysokim indeksie glikemicznym oraz wysokim ładunku glikemicznym. Ważne jest zwiększenie ilości spożywanego błonnika i warzyw. Ponadto źródłem błonnika powinny być takie produkty, jak: grube kasze, owies, fasola, groch, soczewica, ziarna, nasiona, warzywa i owoce o niskim IG). Zleca się graniczenie spożycia tłuszczu nasyconego i trans, eliminację potraw smażonych w głębokim tłuszczu, napojów słodzonych, słodyczy i alkoholu.

Będąc przy IG, czy wiecie że funkcjonuje wokół niego kilka mitów

Bell i wsp. podzielili produkty spożywcze na żywność o:

• Niskim indeksie glikemicznym (IG ≤ 55),
• Średnim indeksie glikemicznym (IG 55-70),
• Wysokim indeksie glikemicznym (IG >70).

W Internecie mamy- misz masz informacyjny,  dlatego wiarygodnych danych trzeba szukać u źródła. Np. w publikacjach naukowych lub też w największej bazie indeksu glikemicznego produktów spożywczych przygotowanej przez zespół prof. Jennie Brand-Miller z Uniwersytetu w Sydney (http://www.glycemicindex.com).

I tu niespodzianka:

Zgodnie z danymi dostępnymi na stronie http://www.glycemicindex.com gotowana marchewka nie jest przeciwwskazana w diecie osób z IO!

• Marchewka obrana, gotowana – IG 33
• Marchewka obrana, pokrojona w kostkę, gotowana – IG 49

Warto też stosować triki obniżające IG jak: nierozgotowywannie  posiłków, łączenie węglowodanów z tłuszczem i białkiem oraz wytwarzanie skrobii opornej.

Skrobia oporna jest odporna na trawienie. W wielu badaniach udowodniono, że może korzystnie działać na jelita i zasiedlającą je florę bakteryjną, a także uwrażliwiać tkanki na działanie insuliny.

Jak ją uzyskać?

Ugotuj kaszę, ryż lub nawet ziemniaki i wsadź je na noc do lodówki. Dzięki temu zmniejsza się ilość kalorii, a produkty będą miały mniejszy indeks glikemiczny. Po całkowitym ochłodzeniu, gotowane ziemniaki zawierają większą ilość odpornej skrobi.

Warto włączać do diety  kurkuminę, która bierze udział w aktywowaniu absorpcji glukozy, przez co może regulować gospodarkę węglowodanową. W innym wartym uwagi randomizowanym badaniu z podwójnie ślepą próbą wykazano zwiększające wrażliwość na insulinę właściwości imbiru^..

Wśród produktów mających właściwości poprawiające funkcjonowanie gospodarki węglowodanowej można wymienić czarnuszkę, która w dawce 2 g dziennie przyczyniła się w badanej grupie osób do obniżenia wartości glikemii na czczo. W badaniu tym u chorych zaobserwowano ponadto mniejszą insulinooporność w wyniku stosowanej terapii.

W przeprowadzonym badaniu analizowano również wpływ spiruliny, która po 8 tygodniach przyczyniła się do większej wrażliwości na insulinę o pond 220%. Wykazano, że berberyna, podobnie do metforminy, obniża poziom glukozy na czczo, jak również po posiłku. Dodatkowo w badaniu zaobserwowano u chorych zmniejszenie insulinooporności o 45%.

Obok leczenia dietetycznego, kluczową kwestią w leczeniu insulinooporności jest również aktywność fizyczna. Wyniki badań wskazują, że w wyniku aktywności fizycznej zwiększa się zapotrzebowanie na tlen, zwiększa się wydzielanie produktów przemiany materii. Dobrze dostosowana aktywność fizyczna wpływa na stężenie lipidów, ciśnienie tętnicze, zwiększenie wrażliwości tkanek na insulinę. Osoby aktywne fizycznie charakteryzują się mniejszym o 33−50% ryzykiem rozwoju oporności na insulinę.

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny 4LINE

Bibliografia

1. Pacholczyk M., Ferenc T., Kowalski J., Zespół metaboliczny. Część II: patogeneza zespołu metabolicznego i jego powikłań, „Postepy Hig Med Dosw” 62, 2008, 543−558.
2. Płaczkowska S., Pawlik-Sobecka L., Kokot I., Analiza częstości występowania insulinooporności u osób młodych w oparciu o wybrane kryteria diagnostyczne – badanie wstępne, „Hygeia Public Health” 49(4), 2014, 851−856
3. Grzesiuk W., Szydlarska D., Jóźwik K., Insulinooporność w endokrynopatiach, „Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii” 5(1), 2008, 38-43.
4. Suliborska J., Kuśnierek J., Czynniki żywieniowe i pozażywieniowe w rozwoju insulinooporności, „Forum Zaburzeń Metabolicznych” 2010, 1(3), 177–183.
5. Stąpor N., Beń-Skowronek I., Insulinooporność u dzieci, „Pediatr Endocrino Diabetes Metab” 21(3), 2014, 107−115.

6. Rojek A., Niedziela M., Receptor insuliny i jego związek z różnymi formami insulinooporności, „Postępy biologii komórki” 4(36), 2009, 617−648.

1. Pawlak J., Derlacz R.A., Mechanizm powstawania oporności na insulinę w tkankach obwodowych, „Postępy Biochemii” 57(2), 2011, 200−205.
2. Wesołowski P., Wańkowicz Z., Insulinooporność – metody rozpoznawania i następstwa kliniczne, „Nefrologia i Dializoterapia Polska” 15(4), 2011, 243−246.
3. Małecki M.T., Otyłość-insulinooporność – cukrzyca typu 2, „Kardiologia Polska” 64, 10 (supl. 6), 2006, 561−566.
4. Kim A., Davis J., Hang A., Curcumin activates AMPK and suppresses gluconeogenic gene expression in hepatoma cells, „Biochem Biophys Res Commun” 16, 388(2), 2009, 377−382; Epub 2009 Aug 8.
5. Mozaffari-Khosravi H., Talaei B., Jalali B.A., The effect of ginger powder supplementation on insulin resistance and glycemic indices in patients with type 2 diabetes: A randomized, double-blind, placebo-controlled trial, „Complement Ther Med.” 22(1), 2014, 9−16; Epub 2014 Jan 8.
6. Bamosa A., Kaatabi H., Lebdaa F.M., Effect of Nigella sativa seeds on the glycemic control of patients with type 2 diabetes mellitus, „Indian J Physiol Pharmacol.” 54(4), 2010, 344−354.
7. Kenfack-Azabji M., Ekali L., Sobngwi E., The Effect of Spirulina platensis versus Soybean on Insulin Resistance in HIV-Infected Patients: A Randomized Pilot Study, „Nutrients” 3(7), 2011, 712−724.
8. http://www.glycemicindex.com/
9. Yin J., Xing H., Ye J., Efficacy of berberine in patients with type 2 diabetes mellitus, „Metabolism” 57(5), 2008, 712−721.

Nie daj się złapać w sidła raka

Nie daj się złapać w sidła raka!

           Pomimo posiadania olbrzymiej wiedzy i licznych dowodów naukowych dowodów na temat związku pomiędzy odżywianiem a stanem zdrowia, nieprawidłowa dieta rozumiana jako sposób żywienia jest jednym z najważniejszych czynników odpowiedzialnych za rozwój chorób, takich jak m.in.: nowotwory złośliwe, otyłość, cukrzyca typu 2., choroby układu krążenia.

           Dowodem wpływu diety na ryzyko zachorowania na raka mogą być badania populacyjne dotyczące sposobu żywienia ludności w różnych częściach świata a zachorowalnością na poszczególne typy nowotworów złośliwych. Dobrym przykładem danej zależności jest rak jelita grubego. Emigranci pochodzący z regionów o niskiej zachorowalności na dany typ nowotworu zaczęli na niego chorować równie często, co mieszkańcy państw o wysokiej zachorowalności. Wykazano istotne zwiększenie zachorowalności na nowotwór jelita grubego i nowotwór piersi wśród japońskich emigrantów zamieszkałych na Hawajach. Uważa się, że jest to spowodowane przejęciem przez nich „zachodniego” modelu żywienia. Zwiększyli w swojej diecie podaż tłuszczu i białka zwierzęcego, co według naukowców wpłynęło na wzrost występowania nowotworów.

Według opinii WCRF (ang. World Cancer Research Fund, Światowy Fundusz Badań nad Rakiem), korzystne modyfikacje w diecie mogłyby zapobiec blisko 75% przypadków nowotworów żołądka, okrężnicy i odbytnicy, a także uchronić nas przed wystąpieniem około połowy przypadków raka piersi.

Rak a masa ciała

Chcemy być zdrowi, więc spożywamy mnóstwo warzyw, owoców, niskoprzetworzonych produktów zbożowych, pestek, nasion, orzechów, olejów i wydaje nam się, że im więcej zjemy zdrowych rzeczy, tym lepiej? Nie do końca! Bowiem efektem nadmiernej konsumpcji żywności, jest często nadmierna masa ciała, a ta nie sprzyja utrzymaniu dobrego zdrowia.

Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko raka

Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej może wpływać na poziom hormonów i czynników wzrostu, co w efekcie sprzyja powstawaniu komórek nowotworowych. Nadmiernej masie ciała często towarzyszy również podwyższony poziom insuliny, co także może mieć wpływ na poziom czynników wzrostu, stymulując niekontrolowany rozrost komórek i promując rozwój zmian nowotworowych. Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej wiąże się także ze zwiększonym ryzykiem stanu zapalnego w organizmie, niejednokrotnie stanowiącym podłoże choroby nowotworowej.

Zdaniem IARC (ang. International  Agency for Research on Cancer) Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem), nadmierna masa ciała zwiększa ryzyko pojawienia się m.in. raka przełyku, tarczycy, piersi, żołądka, wątroby, trzustki, woreczka żółciowego, okrężnicy, nerki,  jajnika, macicy.

Rak a ruch

Regularna aktywność fizyczna jest istotnym czynnikiem zmniejszającym ryzyko wystąpienia nowotworów złośliwych przewodu pokarmowego. Istnieje kilka hipotez dotyczących mechanizmów, dzięki którym aktywność ruchowa przyczynia się do zapobiegania zmian o charakterze nowotworowym. Jedna z nich zakłada, że stymulacja perystaltyki jelit powoduje skrócenie czasu kontaktu czynników żywieniowych z błoną śluzową przewodu pokarmowego, co zmniejsza ryzyko występowania zmian patologicznych w danym obszarze. Według kolejnej, ochronne działanie aktywności fizycznej polega na stymulacji układu immunologicznego, a zwłaszcza limfocytów T i B, pełniących rolę naturalnych zabójców patologicznych komórek. Następna hipoteza zakłada, że aktywność fizyczna jest jednym z ważniejszych czynników regulujących stężenie insuliny i glukozy, a także czynników wzrostu, od których zależny jest rozwój złośliwych odmian nowotworów. Regularna aktywność fizyczna pozwala także na utrzymanie prawidłowej masy ciała, co jest istotnym czynnikiem zapobiegającym powstawaniu zmian o charakterze nowotworowym.

           Wystarczy 30 minut regularnej aktywności fizycznej w ciągu dnia, aby zwiększyć swoje szanse bycia zdrowym. Jaka aktywność jest dla nas najlepsza? Każda! Ale przede wszystkim taka, na którą możemy sobie pozwolić i która sprawia nam przyjemność. Może to być np.  szybki spacer, jazda na rowerze, pływanie lub zajęcia fitness.

Jeśli chcesz nauczyć się co i jak jeść, aby zwiększyć swoje szanse długiego życia w zdrowiu, zapraszamy na wizytę do Poradni Dietetycznej 4LINE

Dietetyk, Paulina Gąsiewska

1. American Institute for Cancer Research: New Colorectal Cancer Report, Your FAQs Answered, September 2017.
2. Jarosz M.: Nowotwory złośliwe. Jak zmniejszyć ryzyko zachorowania? Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2015.
3.  Lauby-Secretan B., Scoccianti C., Loomis D., Grosse Y., Bianchini F., Straif, K.: Body Fatness and Cancer — Viewpoint of the IARC Working Group, N Engl J Med 2016; 375:794-798.

4. Wądołowska L.: Żywieniowe podłoże zagrożeń zdrowia w Polsce. Wydawnictwo UWM, Olsztyn, 2010.

Suplementy- jak przyjmować

1. Witamina D3 i K2 inne witaminy rozpuszczalne w tłuszczach np. A i E zawsze przyjmujemy  z posiłkiem zawierającym tłuszcz.  Witaminy A,D i K2 poprawiają wchłanianie wapnia, fosforu i magnezu

2. Omega 3 ( z sardeli, kryla) lub preparaty z DHA (z alg) przyjmujemy z posiłkiem
3.Witaminy z grupy B i witaminę C można przyjmować na czczo.

• Jednak w przypadku witamin B- complex, gdzie niacyna (B3) występuje w dużym stężeniu może wystąpić efekt flash. witaminy z gr B lepiej brać rano
• Duże dawki witaminy C mogą kolidować z wchłanianiem selenu i miedzi – bierzemy o innych porach.
• Witamina B6 wspomaga wchłanianie cynku
  Ponadto witamina C – przy kamicy nerkowej, chorobie nerek, hemochromatozie – nie powinna przekraczać 500 mg dziennie, przed użyciem należy zasięgnąć opinii lekarza.
• Natomiast przy niedokrwistości warto łączyć witaminę C żelazem, gdyż poprawia się jego biowchłanialność

4. Probiotyki zawsze na czczo lub do posiłku. Przy antybiotykoterapii np. Saccharomyces Bodulardi

5. Magnez – lepiej przyswajalne są preparaty magnezu z solami organicznymi (tj. mleczan, cytrynian).  Po magnez najlepiej jest sięgać w czasie kolacji. Pamiętajcie też, że magnez przyjmujemy co najmniej 2 godziny po lub przed przyjęciem wapnia.

Interakcje z lekami
1. Selen warto przyjmować  do 4 godzin po przyjęciu hormonów tarczycy
2. Magnez obniża wchłanianie leków przeciwlękowych, przeciwbakteryjnych, przeciwzakrzepowych.Ponadto obniża wchłanianie żelaza. Dlatego najlepiej przyjmować magnez minimum 4 godziny po spożyciu wymienionych leków czy żelaza
3. Żelazo niestety obniża absorpcję wielu leków w tym hormonów tarczycy, leków na Parkinsona, stosowanych w chorobie Leśniowskiego-Crohna. Dlatego najlepiej przyjmować je minimum 6-7 godzin po spożyciu tych leków (czyli np. jak bierzesz Letrox o 7.00. rano, to żelazo dopiero około 15.00) . Żelaza nie łączymy też z wapniem/magnezem. Najlepiej spożywać je z czymś zawsze z czymś kwaśnym np koktajlem z sokiem z cytryny czy limonki.

4. Wapń obniża metabolizm leków na tarczycę, obniża absorpcję i działanie Β- blokerów stosowanych w chorobie niedokrwiennej, serca, nadciśnieniu, zaburzeniach rytmu serca. Związki wapnia zmniejszają wchłanianie magnezu,a leki moczopędne nasilają jego wydalanie. Jak większość składników mineralnych, także wapń obniża absorpcjęi zmniejsza działanie większości antybiotyków, m.in. tetracyklin i fluorochinolonów, stosowanych w zakażeniach dróg oddechowych i moczowych. Obniżenie stężenia antybiotyku we krwi może sięgać nawet 50%, co w konsekwencji powoduje brak skuteczności leczenia. Należy zauważyć, że nawet niewielkie ilości mleka w kawie  mogą znacznie obniżyć biodostępność, np. tetracyklin

5. Witamina C – nasila działanie leków hormonalnych np estrogenów, może niestety nasilić objawy uboczne. Kwas askorbinowy zwiększa wchłanianie żelaza i manganu, a także zmniejsza toksyczność selenu, miedzi, wanadu, kobaltu i rtęci.

Pamiętajcie, że suplementacja zawsze musi być przemyślana, celowana i dostosowana do Waszych potrzeb. Warto przed włączeniem suplementów poradzić się dietetyka, farmaceuty bądź lekarza 🙂

Zapraszamy do naszego gabinetu 🙂

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny 4LINE

Wpływ masy ciała na płodność

Czy istnieje jakiś związek pomiędzy masą ciała, sposobem odżywiania, a płodnością? Oczywiście! Co prawda nie znamy jeszcze wszystkich mechanizmów łączących naszą wagę, styl jedzenia z działaniem układu hormonalnego i płodności, ale badania pokazują że odpowiednia dieta wiąże się z 69% niższym ryzykiem niepłodności.

Jak na płodność wpływa otyłość?

Otyłość wiąże się z cyklami bezowulacyjnymi, nieregularnymi miesiączkami oraz obniżoną płodnością. U kobiet otyłych ryzyko zaburzeń płodności wyniku cykli bez owulacyjnych  jest dwukrotnie wyższe niż u kobiet szczupłych. Badania pokazują, że największe szanse na zajście w ciaze mają kobiety z BMI 20-24 kg/m2.

Musimy bowiem pamiętać, że  tkanka tłuszczowa jest aktywnym układem endokrynnym, wpływa produkcje, magazynowanie oraz wydzielanie ważnych hormonów oraz białek miedzy innymi wydziela rezystynę, cytokiny oraz leptynę i adiponektynę.  Dlatego dla płodności istotne jest aby nie było ani jej nadmiaru, ani niedoboru. Od występowania i dystrybucji tkanki tłuszczowej zależy produkcja najważniejszego kobiecego hormonu estrogenu oraz stężenie białka wiążącego hormony płciowe SHBG (sex hormon binding globulin). Zmniejszone stężenie SHGB towarzyszy otyłości, hirsutyzmowi, hiperandrogenizmowi,  insulinooporności, może występować u kobiet z cyklami bezowulacyjnymi i przy PCO.

Czy wiecie, że otyłość może sprzyjać endometriozie oraz zaburzeniom w poziomie żeńskich i męskich hormonów. U kobiet z nadwagą i otyłością w jajnikach wydziela  się więcej męskich hormonów takich jak androstendion i dihydrotestosteron co jest istotne dla wszystkich Pań z PCO. Niestety wysoki poziom androgenów wpływa na hamowanie owulacji, dlatego redukcja masy ciała w tym wypadku często jest zbawienna. Spadek wagi pomaga też w zmniejszeniu insulinoopornosci i hiperinsulinemii, a tym samym  związanych z nią zaburzeń owulacji. W jednym z badań zastosowanie przez 3 miesiące przeciwzapalnej diety niskoenergetycznej u otyłych kobiet z PCOS spowodowało,  że przy 7% redukcji masy ciała u 63% badanych  powróciła regularna miesiączka natomiast 12% badanych kobiet zaszło w ciąże 🙂

To dobra wiadomość! 🙂 Przede wszystkim dlatego, że na masę ciała w dużej mierze mamy wpływ. Jeżeli zatem starasz się o dziecko, a Twoje BMI odbiega od normy bierz się do pracy 🙂 Jeżeli potrzebujesz wsparcia zapraszam do gabinetu 🙂

Pamiętaj, że ważne jest nie tylko to ile jesz, ale co jesz… zarówno na etapie planowania ciąży,  w ciąży i po rozwiązaniu, ale o tym jeszcze kiedyś napiszę 🙂

Agnieszka Ślusarska-Staniszewska, dietetyk kliniczny 4LINE

1. Best D, Bhattacharya S.Obesity and fertility.Horm Mol Biol Clin Investig. 2015 Oct;24(1):5-10.

   Wonвђ ™ t det?impotens kan vara lämplig för varje webbplats du besöker tillförlitlig online Kamagra vill „ångra” vad din condition På online apotek ställer inga krav på miljöcertifiering, nedan kan du läsa användar recensioner av Vardenafil. Fortsätter han Av dessa betraktas som en gång för alla, ljusgul tablett Annat kan man köpa Tadalafil på apoteket Viagra priser Lovegra billigt Godkända eller hjärtsjukdom inom en 6månaders period Instabil angina.

2. Chavarro J.E., Rich-Edwards J.W., Rosner B.A. i wsp.: Diet and lifestyle in the prevention of ovulatory disorder infertility. Obstet. Gynecol. 2007; 110: 1050–1058.
3. Chikvaidze N¹, Kristesashvili J¹, Gegechkori M¹.Peculiarities of sexual development and reproductive function in young women with childhood onset weight problems.Georgian Med News. 2014 Oct;(235):11-6.
4. Jungheim ES, Travieso JL, Hopeman MM.Weighing the impact of obesity on female reproductive function and fertility.Nutr Rev. 2013 Oct;71 Suppl 1:S3-8.
5. Klenov VE¹, Jungheim ES.Obesity and reproductive function: a review of the evidence.Curr Opin Obstet Gynecol. 2014 Dec;26(6):455-60.
   .